Ҷумҳурии Тоҷикистон баъд аз ба даст овардани Истиқлолияти давлатӣ ба арзишҳои низоми демократӣ рӯй оварда, эъмори давлати соҳибистиқлолро пеш гирифтааст. Соҳибистиқлолии давлат пеш аз ҳама аз рушди устувори сиёсиву иқтисодӣ ва иҷтимоиву фарҳангии ҷомеа аз самаранокии қонунгузории ҷумҳурӣ вобастагӣ дорад. Пас аз соҳибистиқлолии Тоҷикистон, дар таърихи халқи тоҷик давраи нави инкишофи давлатдорӣ оғоз гардид. Аз ҳамин давра сар карда, дар ҷомеаи навбунёди давлати тоҷикон равандҳои демократикунонии ҷомеа, ислоҳоти сиёсию ҳуқуқӣ, иқтисодиву иҷтимоӣ, фарҳангиву маънавӣ ва эҳёи арзишҳои миллӣ оғоз ёфтанд.ӣ

Санаи 6-ми ноябри соли 1994 халқи тоҷик дар натиҷаи раъйпурсии умумӣ барои қабули Конститутсияи давлати соҳибихтиёри худ ба таври якдилона овоз дода, бо ҳамин барои рушди минбаъдаи давлатдории тоҷикон дар марҳилаи ҳассоси таърихи замони муосири мо бунёди қавии ҳуқуқӣ гузошт. 

Воқеан дар таърихи навини кишварамон Конститутсияи Тоҷикистони соҳибистиқлол руйдоди ҳам сарнавиштсоз ва ҳам тақдирсоз мебошад, ки ба таври демократӣ  бо раъйпурсии умумихалқӣ, ки ҳамватанони мо ба тарафдории он овоз доданд, қабул гардид ва моро ба ояндаи нек ҳидоят намуд. 

Ин сана барои мардуми мо, як санаи таърихӣ буда, дар саҳифаҳои он бо хати заррин сабт гардида, сарнавишти имрӯзу фардои давлатамонро дар худ таҷассум менамояд. Яъне Конститутсияи даврони истиқлоли мо ҷавобгӯ ба талаботи замони нав ва ҷомеаи муосири кишвар буда, то имрӯз барои рушду тараққиёти давлатдории миллӣ, таҳкими пояҳои он ва зиндагии осудаву озоди мардуми тоҷик нақши бориз ва муҳим  мебозад.

Маҳз ба шарофати Конститутсия ва дар заминаи амалӣ гардидани меъёрҳои он фазои орому осуда, волоияти қонун ва тартиботи ҷамъиятӣ барқарор ва барои рушди бонизоми иқтисодиву иҷтимоии давлат шароити мусоид муҳайё гардид. Бо роҳи гузаронидани ислоҳоти конститутсионӣ то имрӯз дар самтҳои ҳифзи истиқлоли давлатӣ, демократикунонии ҳаёти сиёсӣ, иқтисодиву иҷтимоӣ, ҳуқуқиву фарҳангӣ, таҳкиму тақвияти низоми давлатдории миллӣ ва аркони бунёдии он ба дастовардҳои басо арзишманди таърихӣ ноил гардидем.

Мутобиқи  Конститутсия  Ҷумҳурии Тоҷикистон узви комилҳуқуқи ҷомеаи ҷаҳон эълон гардида, имрӯз тавассути ташаббусҳои созандаи худ дар ҳалли муаммоҳои сарбастаи  глобалии сайёра нақши арзанда мегузорад. Алалхусус  иқдомҳои фаъолонаи Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва сиёсати байналмилалии Тоҷикистон дар соҳаи амният, обу энергетика, ҳифзи муҳити зист, махсусан обу иқлим ва бартараф намудани дигар мушкилоти ҷаҳониву минтақавӣ боиси дастгирии ҷомеаи башар гардидаанд.

Лозим ба ёдоварист, ки ба Конуститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон се маротиба (26-сентябри соли 1999-ум, 22-июни соли 2003-юм ва 22 майи соли 2016-ум) бо роҳи райпурсии умумихалқӣ тағйиру иловаҳо ворид гардидааст, ки онҳо ин санади тақдирсозро боз ҳам такмил дода, барои ворид шудани Тоҷикистон ба марҳилаи нави рушди давлатдории тоҷикон ҳамчун қутбнамо хизмат намуда истодааст.
Дар асоси муқаррароти Конститусия дар ҷумҳурӣ тамоми табақаҳои аҳолӣ новобаста аз миллату нажод,  озодона ва баробар кору фаъолият намуда, дар ҳамаи шохаҳои мақомоти идораи давлатӣ ва мақомоти қонунгузор фаъолона иштирок менамоянд. 
Ҳамчунин ин санади муқаддас, ки истиқлолияти давлатии Тоҷикистонро ба расмият даровард, орзую ормони мардуми шарафманди моро амалӣ сохта, роҳи ояндаи миллати сарбаланду созандаи моро ба  сӯи бунёди ҷомеи нав ва таҳкими пояҳои давлатдории муосир мушаххас намуд.

Имсол, ки мо 30- солагии  Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистонро ҷашн мегирем,саволе ба миён меояд, ки қабули Контитутсия ба мо чӣ дод? 
Дар ҷавоб мо иқтибосе  аз суханрониҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро  оварданӣ ҳастем,ки барҳақ қайд кардаанд: “ Қабули Конститутсия имконият дод, ки дар мамлакат сулҳу субот барқарор шуда, ҳаёти ҷомеа ба маҷрои осоишта равона карда шавад, қонунияту тартибот барқарору ҳукмрон гардад ва дар ин замина барои рушди соҳаҳои иқтисодиёт, иҷтимоиёт ва фарҳангу маънавиёт шароити мусоид ба вуҷуд оварда шавад”.
Боиси тазаккур аст, ки Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз лиҳози  ҳуқуқӣ, дарбар гирифтани ҳалли масоили ҷанбаҳои гуногуни сохти давлатдорӣ, ҳуқуқ ва манфиатҳои ҳар як шахс дар ҷомеа, дар миқёси ҷаҳон яке аз  Конститутсияҳои  пешқадам ба шумор меравад.

Маҳз пас аз қабули Конститутсия, қонунҳо ва дигар санадҳои меъёрӣ - ҳуқуқӣ  ва дар амал роҳандозӣ намудани онҳо, новобаста аз мушкилотҳои давраи ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ, ки ҳисороти барзиёдро ба рушди кишвар  расонид, дар арсаи байналмилалӣ соҳиби обрую эътибори хосса мебошад.

Дар меҳвари ин санади олии ҳуқуқӣ  арзиши олии инсон, ҳифзи ҳуқуқ ва манфиатҳои шаҳрванд, ҳамчун ҳадафҳои олии  он инъикос ёфтааст. Тавре дар моддаи 5-и Конститутсия омадааст, “Инсон, ҳуқуқ ва озодиҳои ӯ арзиши олӣ мебошанд. Ҳаёт, қадр, номус ва дигар ҳуқуқҳои фитрии инсон дахлнопазиранд. Ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрвандро давлат эътироф, риоя ва ҳифз менамояд”. Яъне давлати навҷавони Тоҷикистон бо ин меъёри ҳуқуқии Конститутсия  кафолати онро медиҳад,ки  ҳуқуқ, озодиҳо   ва ҳифзи ҳамаҷонибаи ҳар як  инсон арзиши олӣ доранд ва дар ин самт Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар радифи Конститутсияҳои давлатҳои пешрафтаи ҷаҳон қарор  дорад.  

Имсол, ки аз қабули Конститутсия 30 сол сипарӣ гардид, бахшида ба он сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паём ба Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2024-ро “Соли маърифати ҳуқуқӣ” эълон намуданд. Зарфи 33-соли Истиқлоли давлатӣ Конститутсия Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сифати санади олиии ҳуқуқӣ баромад намуда, имрӯз мамлакати мо дар шароити  сулҳу суббот ва ваҳдати миллӣ пойдор мебошад ва халқи тоҷик бо ҳисси баланди ватандӯстӣ ба ободиву созандагии сарзамини аҷдодии хеш машғул мебошад. Дар баробари ин моро зарур аст, ки ба қадри тинҷию осоиштагӣ, ваҳдату ягонагӣ ва озодию Истиқлоли давлатӣ, эҳтиром ба Конститутсия ва волоияти қонун дар ҷомеа арҷ гузошта, баҳри татбиқи ҳадафҳои созанда ва бунёдкоронаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва кишвари азизамон саҳмгузор бошем.

                                            
Комилҷон Эрматов – директори Филиали Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ дар в.Суғд

Акбар Адҳамов – корманди Филиали Агентӣ дар в.Суғд.