19-уми январи соли 2023 дар озмоишгоҳи сифати об, изотопҳо ва санитарияи Муассисаи давлатии илмии “Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон” бо иштироки директори  Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Илҳом Мирсаидзода маросими расмии супоридани таҷҳизотҳои озмоиши сурат гирифт.

 Озмоишгоҳи сифати об, изотопҳо ва санитарияи Муассисаи давлатии илмии “Маркази омӯзиши пиряхҳои АМИТ” дар ҳамкорӣ бо Агентии байналмилалии нерӯи атомӣ (АБНА) ва Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон  бо мақсади ба роҳ мондани ҳамкорӣ дар бахши омӯзиши изотопии пиряхҳо ва қабати барф, мушоҳида ва назорати ҳолати коҳишёбии онҳо ва инчунин муайян намудани таркиби изотопӣ ва гидрологии оби пиряху кӯлҳо ва ҳавзҳои пиряхӣ таъсис дода шудааст.

Бояд қайд кард, ки дар маросими ба кор омода намудани таҷҳизоти лазерии “Пикаро” дар озмоишгоҳи сифати об, изотопҳо ва санитарияи Муассисаи давлатии илмии “Маркази омӯзиши пиряхҳои АМИТ” байни Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва инчунин муассисаи мазкур Созишномаи ҳамкорӣ ба имзо расида,  барои минбаъд боз ҳам вусъат бахшидани ҳамкориҳои муфиду судманд ибрози андеша намуданд.

Зимни баромади худ директори  Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, номзади илмҳои техникӣ, дотсент Илҳом Мирсаидзода аз ташаббусҳои наҷибу бунёдкоронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон доир ба ҳифз ва нигоҳдории пиряхҳо ёдовар шуда, ҳамзамон аҳаммияти эълон гардидани соли 2025-ро ҳамчун “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” муфассал шарҳ дода, зикр кард, ки ташаббуси мазкур барои ҷалби бештари таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳонӣ ба ҳалли масоили обу иқлим ва обшавии пиряхҳо мусоидат хоҳад намуд.

 Сипас, дар ҷараёни чорабинӣ директори Муассисаи давлатии илмии “Маркази омӯзиши пиряхҳои АМИТ”, профессор Абдулҳамид Қаюмов иброз намуд, ки  озмоишгоҳи мазкур баҳри  амалӣ намудани ташаббуси 5-уми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оид ба эълон намудани соли 2025 “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо”  ташкил гардида,  дар самти рушд ва тақвияти илми пиряхшиносӣ дар ҷумҳурӣ такони нав хоҳад бахшид. Инчунин зимни суханронии худ мавсуф қайд кард, ки  бо дастгирии шӯъбаи ҳамкориҳои техникии АБНА таҷҳизоти лазерии “Пикаро” дар озмоишгоҳи сифати об, изотопҳо ва санитарияи марказ фаъол гардида, имконият медиҳад, ки минбаъд омӯзиши изотопии пиряхҳо ва қабати барф бо тарзҳои инноватсионӣ  ба роҳ монда шавад.

Дар доираи лоиҳаи мазкур кормандони шуъбаи озмоишгоҳи сифати об, изотопҳо ва санитарияи марказ ба муддати як моҳ дар Донишгоҳи Инсбруки Ҷумҳурии Австрия ҷиҳати аз худ кардани тарзҳои таҳқиқоти изотопии пиряхҳо таҷриба омӯхтанд.

Ҳамин тариқ, метавон хулоса намуд, ки чунин усули ба роҳ мондани омӯзиши пиряхҳо дар сатҳи ҷаҳонӣ ниҳоят кам буда, ба роҳ мондани он дар марказ  як навъ навоварӣ ва ҳамзамон боиси пешрафти илми глятсиология ва инчунин тарзҳои нави ба роҳ мондани таҳқиқоти пиряхҳо ба шумор меравад, ки он ҳам бошад бо сиёсат ва иқдоми имрӯзаи пешгирифтаи роҳбарияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар самти омӯзиш ва нигоҳдории пиряхҳо амалӣ шудааст.