Дар бораи агентӣ

"Мақоми танзимкунандаи давлатии таъмини бехатарии радиатсионӣ Агентии бехатарии химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ҳастаии Назди Академияи Миллии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад..."

1 ноябри Соли 2001 Тоҷикистон узви МАГАТЭ шуд, ки ташкили сохтори танзимро дар соҳаи бехатарии радиатсионӣ талаб кард.

Дар асоси Ҳукумати ҷт no 3594 (16.1-2) аз 18 сентябри соли 2002 аввал Дар ҳайати Президиуми НАНТ, Агентии энержии атомӣ, сипас Дар заминаи Он Агентии амнияти ядроӣ ва радиатсионии Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон (АЯР ФА ҶТ) ҳамчун воҳиди сохтории Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон (қарори Президиуми Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон no 112 аз 25.12.2002) ташкил карда шуд. Соли 2003 Мутобиқи моддаи 6 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи амнияти радиатсионӣ" Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Агентии амнияти ҳастаӣ ва радиатсионии Назди Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистонро ҳамчун мақоми танзимкунандаи кишвар муайян намуд, ки сиесати ягонаи давлатиро пеш мебарад ва кори дигар мақомоти ваколатдорро ҳамоҳанг месозад.

Тибқи Қарори академияи миллии илмҳои Тоҷикистон no 117 аз 5 ноябри соли 2021 номи Агентии амнияти ҳастаӣ ва радиатсионии академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ҳастаии академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (минбаъд Агентӣ) иваз карда шуд.

Дар фаъолияти Худ Агентӣ Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон "дар бораи бехатарии радиатсионӣ", "дар бораи истифодаи энергияи атомӣ", "дар бораи академияи миллии илмҳои Тоҷикистон", "дар бораи муносибат бо партовҳои радиоактивӣ", "дар бораи таъмини амнияти биологӣ ва ҳифзи биологӣ", фармонҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси Олӣ, қарорҳо ва супоришҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистонро риоя менамояд, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон "дар бораи тартиби танзими давлатӣ дар соҳаи таъмини амнияти ҳастаӣ ва радиатсионӣ", Низомнома дар бораи хусусиятҳои иҷозатномадиҳии намудҳои алоҳидаи фаъолият, Низомнома дар бораи шӯрои Байнисоҳавӣ оид ба таъмини амнияти радиатсионӣ, Оинномаи академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, Оинномаи Агентӣ ва дигар санадҳо ва ҳуҷҷатҳое, ки фаъолияти Агентиро танзим мекунанд.

Қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон "дар бораи тартиби танзими давлатӣ дар соҳаи таъмини амнияти ҳастаӣ ва радиатсионӣ" ва ҳисоботи солонаро ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд.

Дар асоси қарорҳои ҳукумати ҷумҳурии Тоҷикистон no 133 ва no 134 аз 29 марти Соли 2019 Агентӣ оид ба татбиқи Конвенсия оид ба манъкунӣ, таҳия, истеҳсол, ҷамъоварӣ ва истифодаи силоҳи кимиевӣ ва нобуд кардани он ва иҷрои Конвенсия оид ба манъи таҳия, истеҳсол ва ҷамъоварии захираҳои силоҳи бактериологӣ (биологӣ), токсинӣ ва нобуд кардани онҳо ҳамоҳангсози миллӣ оид ба таъмини амнияти химиявӣ ва биологӣ муайян карда шудааст.

Агентӣ хидматҳои марбут ба таҳлили радионуклидии намунаҳои об, хок, ҳаво, ғизо, сохтмон ва дигар маводҳо, гузаронидани дозиметрияи ҷойҳои корӣ, назорати сифати дастгоҳҳои рентгенӣ, дозиметрияи инфиродии кормандон, санҷиш ва калибркунии асбобҳои дозиметриро, ки дар шӯъбаи илмӣ-тадқиқотии хадамоти дастгирии техникӣ гузаронида мешавад, дар соҳаи бехатарии радиатсионӣ, экспертизаи криминалистии ҳастаии маводҳо ва ғайра таълим медиҳад. Бо мақсади иҷрои вазифаҳои ба зиммааш гузошташуда, Агентӣ дар якҷоягӣ бо вазорату идораҳо ва муассисаҳои дахлдор ҷиҳати риояи меъерҳои бехатарии химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ҳастаӣ тибқи талаботи қонунгузорӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои ҳуқуқии байналмилалӣ тадбирҳои зарурӣ меандешад.

Агентӣ талаботро оид ба истифодаи принсипҳои муҳофизати радиатсионӣ барои ҳама ҳолатҳои радиатсионӣ муқаррар мекунад:

• дар ҳолатҳои радиатсияи банақшагирифташуда, ҳар як тараф барои таъмини ҳифз ва амният масъул аст, вақте ки нисбати ин тараф талаботи дахлдор амал мекунанд,ягон амали амалие, ки асоснок нест, анҷом намедиҳад;

• дар ҳолатҳои шуоъдиҳии фавқулодда ва ҳолатҳои шуоъдиҳии мавҷуда, ҳар як тарафе, ки барои таъмини ҳифз ва амният масъул аст, вақте ки нисбати ин тараф талаботҳои дахлдор мавҷуданд, асосноккунии амалҳои муҳофизатӣ е чораҳои барқарорсозӣ ва татбиқи онҳоро тавре таъмин менамояд, ки ҳадафҳои дар стратегияи муҳофизат пешбинишуда ба даст оварда шаванд;

• дар ҳама ҳолатҳои радиатсионӣ, ҳар як тарафе, ки барои таъмини муҳофизат ва амният масъул аст, вақте ки талаботҳои дахлдор нисбати ин тараф амал мекунанд, оптимизатсияи муҳофизат ва амниятро таъмин мекунад;

• дар ҳолатҳои радиатсияи ба нақша гирифташуда, ба истиснои радиатсияи тиббӣ, ҳар як тараф барои таъмини муҳофизат ва бехатарӣ масъул аст, вақте ки нисбати ин тараф талаботи дахлдор амал мекунанд, аз ҳадди муқарраршудаи миқдор зиед нест. Агентӣ системаи танзимро барои муҳофизат ва амният эҷод мекунад, ки дар бар мегирад:

* татбиқи раванди иҷозатномадиҳӣ;

* баррасӣ ва арзебии муносибат ва фаъолият;

* санҷиши фаъолияти истифодабарандагони маводи ҳастаӣ ва манбаъҳои радиатсияи ионӣ;

* татбиқи чораҳои маҷбурӣ нисбат ба истифодабарандагони маводи ҳастаӣ ва манбаъҳои радиатсияи ионизатсия;

* таҳияи санадҳои меъерии ҳуқуқӣ;

* пешниҳоди маълумот ва машварат ба шахсони манфиатдор ва аҳолӣ.

Агентӣ андешидани чораҳоро оид ба нигоҳдорӣ, нигоҳдорӣ ва ҷустуҷӯи ҳуҷҷатҳои дурусти марбут ба насб ва фаъолият таъмин менамояд.

Ба ин ҳуҷҷатҳо дохил мешаванд:

• феҳристи давлатии баҳисобгирӣ ва назорати маводи ҳастаӣ ва манбаъҳои радиатсияи ионизатсия;

•феҳристи таҳсилоти касбии кормандоне, ки бо манбаъҳои радиатсияи ионӣ кор мекунанд;

* идоракунии дониш дар соҳаи амнияти ҳастаӣ ва радиатсионӣ;

* гузориши гузоришҳо дар бораи садамаҳои радиатсионӣ;

• феҳристи давлатии партовҳои радиоактивӣ ва сӯзишвории истифодашудаи ҳастаӣ;

* кадастри давлатии анбори партовҳои радиоактивӣ