Дар бораи Марказ
Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар асоси қонунҳои соҳавӣ, Оинномаи худ, ки бо қарори Раёсати АМИТ №134 аз 27.12.2021 тасдиқ гардидааст ва Қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи тартиби танзими давлатӣ дар соҳаи таъмини бехатарии ядроӣ ва радиатсионӣ» №509 аз 25.10.2022 ва «Оид ба муайян намудани мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи таъмини амнияти ядроӣ ва радиатсионӣ» № 394 аз 29 августи соли 2023 фаъолият менамояд.
Баҳри пурзӯр намудани базаи моддию техникӣ барои гузаронидани корҳои илмӣ тадқиқотӣ ва таҳлилҳои мураккаби моддаҳои радиоактивӣ дар Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ радиатсионӣ ва ядроии АМИТ як қатор чораҳо андешида шуданд.
Рӯзи 29 октябри соли 2024 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар ифтитоҳ намудани бинои нави Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар шаҳри Душанбе иштирок намуданд. Марказ бо дастгирии бевоситаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба маблағи 47 миллион сомонӣ аз буҷаи давлатӣ ва маблағҳои шарикони хориҷии рушд омода шудааст. Корҳои сохтмонӣ аз соли 2021 оғоз гардида, соли 2024 ба анҷом расид. Иншооти навбунёд 4-ошёна буда, дар масоҳати 35 садяк бо тарҳи меъмории замонавӣ бунёд ёфтааст. Марказ дорои 16 озмоишгоҳи инноватсионии илмӣ-таҳқиқотии самтҳои химия, биология ва нодиртарин озмоишгоҳҳои илмии соҳаи иммунологӣ, вирусологӣ, бехатарӣ ва амнияти биологӣ ва криминалистикаи ядроӣ буда, барои омӯзиш ва ташхиси маводи химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроӣ хизмат менамояд. Озмоишгоҳҳо бо беш аз 50 намуд таҷҳизот ва технологияи наву замонавӣ муҷаҳҳаз буда, барои гузаронидани таҳқиқот, ташхис ва таҳлил дар асоси стандартҳои байналмилалӣ омода шудааст.
Озмоишгоҳҳои Маркази мазкур дар самти назорати шуоъхӯрии беморон ва аҳолӣ, мониторинги радиатсионии муҳити зист – яъне, ченкунии фони радиатсионии табиӣ, таҳлили радионуклидии маводҳои сохтмонӣ, ҷинсҳои кӯҳӣ ва хокҳо; ченкунии ҷамъи фаъолияти хоси алфа - бетта – зарраҳо дар таркиби об; таҳлили алфа-спектрометрӣ; сохтани харитаи радиатсионии ҷумҳурӣ; ченкунии консентратсияи гази радон ва торонро дар муассисаҳою хонаҳои истиқоматӣ гузаронида шуоъхӯрии беморонро ҳангоми ташхис ва муолиҷаи тиббӣ фаъолият менамояд.
Айни замон дар Маркази мазкур беш аз 27 нафар кормандони илмӣ ва 8 нафар кормандони техникӣ кору фаъолият карда истодаанд. Ғайр аз ин дар нази Агентӣ “Маркази минтақавии омӯзишӣ оид ба пешгирии терроризм бо истифода аз силоҳи қатли ом ва назорати содиротӣ барои давлатҳои Осиёи Марказӣ, Қафқоз ва Афғонистон” фаъолият менамояд, ки бо тамоми таҷзиҳоти замонавӣ муҷаҳҳаз гардидааст. Пояи моддиву техникии маркази мазкур барои омода намудани магистрантон ва PhD -докторантон низ истифода бурда мешавад. Дар маркази мазкур ҳамасола кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ҷиҳати пешгирии терроризм бо истифода аз силоҳи қатли ом ва назорати содиротӣ аз давраҳои омӯзишӣ мегузаранд. Дар Маркази мазкур кормандони соҳаи тиб, ки аз манбаъҳои афканишоти ионофар истифода мебаранд, аз давраҳои омӯзишии кӯтоҳмуддат дар самти бехатарии радиатсионӣ низ мегузаранд.
