Озмоишгоҳи ташхиси рентгенофлуоресентӣ
Озмоишгоҳи ташхиси рентгенофлюросентӣ (XRF) бо истифода аз технологияи рентгенофлюросентӣ барои таҳлили элементӣ ва кимиёвии маводҳо фаъолият мекунад. Усули мазкур барои муайян кардани таркиби элементҳои кимиёвии намунаҳо (аз алюминий то уран) дар соҳаҳои гуногун, аз қабили геология, саноат, экология ва металлургия истифода мешавад.
Вазифаҳои асосии озмоишгоҳ:
- Муайян кардани элементҳои кимиёвии маводҳои сахт, моеъ ё хока, ба монанди хок, санг, маъдан, металлҳо ва ғайра.
- Дар саноати истихроҷи маъдан ва коркарди металлҳо барои санҷиши сифати маҳсулот.
- Муайян кардани ифлоскунандаҳо дар хок, об ё ҳаво (металлҳои вазнин).
- Таҳлили сангҳо ва маъданҳо барои кашфи конҳои маъдан.
- Истифода дар донишгоҳҳо ё марказҳои илмӣ барои таҳқиқоти маводҳо.
Технология ва таҷҳизот:
- Озмоишгоҳи ташхиси рентгенофлюросентӣ одатан бо дастгоҳҳои рентгенофлюросентӣ муҷаҳҳазанд, ки аз манбаи нурҳои рентгенӣ, детекторҳо ва нармафзори таҳлилӣ иборатанд.
- Намунаҳо бо нурҳои рентгенӣ бомбаборон карда мешаванд, ки боиси флуоретсенсияи элементҳо мегардад. Детекторҳо ин флуоретсенсияро сабт карда, таркиби элементҳоро муайян мекунанд.
- Усулҳои мазкур ғайримуқарарӣ буда, намунаҳоро вайрон намекунад ва дар фурсати кӯтоҳ натиҷаҳои хуб медиҳад.
Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон чунин озмоишгоҳҳо метавонанд дар доираи муассисаҳои илмӣ-тадқиқотӣ (Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон), (Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи М. Осимӣ) ё корхонаҳои саноатӣ (соҳаи истихроҷи маъдан) фаъолият кунанд. Дар корхонаҳои истихроҷи маъдан, ба монанди корхонаҳои тилло ё алюминий, озмоишгоҳи ташхиси рентгенофлюросентӣ барои таҳлили сифати маъдан истифода мешавад.
